Search This Blog

Wednesday, January 18, 2017

အိႏၵိယႏုိင္ငံ ဗုဒၶ၀ါဒ ကြယ္ေပ်ာက္ျခင္း ၂

မဟာေမာဟ ကုိ ကိုးကြယ္တဲ့ သူေတြဟာ ေနာက္ဆုံးမွာ နတ္ေတြရဲ႕ ဖ်က္စီးျခင္း ကုိ ခံခဲ့ရတယ္ လုိ႔ ေရးသားထားပါတယ္။ ရွရီမဒ္ ဘာဂ၀တ္ က်မ္းကေတာ့ ဗုဒၶ၀ါဒကုိ မွားယြင္းတဲ့ ၀ါဒ လုိ႔ဆုိတယ္။ နာမည္ေက်ာ္ ယုတၱိေဗဒ က်မ္းဆရာ ဂေနေသာပါဒယာယ ဟာ သူ႔ရဲ႕က်မ္းဂန္ထဲမွာ ဗုဒၶ၀ါဒီ ေတြကုိ ပရစ႑ ပါသ႑ လုိ႔ သုံးထားတယ္။ ဥဒ ယာန ရဲ႕ က်မ္းတစ္က်မ္းအမည္ဟာ ဗုဒၶ ဒိကၠာရ ျဖစ္တယ္။ ဒီ စကားလုံးဟာ ဗုဒၶ၀ါဒ အေပၚမွာ သူ႕ရဲ႕ ရန္လုိ မုန္းထားမူ ကုိ ေဖာ္ျပေနတယ္။ ဒိကၠာရ ဟာ ျပစ္တင္႐ူတ္ခ်မူ လုိ႔ ဆုိလုိတယ္။ ကရဏပုရာဏ္က်မ္း မွာေတာ့ ေတာင္ပုိင္းက ဗုဒၶ၀ါဒီ ေတြဟာ ပါသ႑ သူယုတ္ေတြ ျဖစ္တယ္ လုိ႔ ဆုိထားတယ္။
ဗုဒၶ၀ါဒဟာအိႏၵိယႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္းမွာလည္း ျဗာဟၼဏ၀ါဒီဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ တရားေဟာဆရာေတြရဲ႕ ႐ူတ္ခ် ေဟာေျပာမူေတြေၾကာင့္ အရွိန္အ၀ါ က်ဆင္းခဲ့ရတယ္။ အဲဒီ အထဲမွာ ကုမာရိဠ ဘ႗ဟာ အျပင္းထန္ဆုံးျဖစ္တယ္။ သူဟာ ေ၀ဒ ပူေဇာ္ကုိးကြယ္မူ၊ ေ၀ဒ ဘာသာေရးနဲ႔ ျဗာဟၼဏေတြရဲ႕ သာလြန္ ျမင့္ျမတ္မူ ကုိ အစြမ္းဆုံး ေဟာေျပာခဲ့သူျဖစ္တယ္။ ဗုဒၶ၀ါဒ ကုိ ေပ်ာက္ကြယ္ မသြားေစခဲ့ရင္ေတာင္ အလဲထုိး ႐ူံးနိမ့္ေစခဲ့တဲ့ တစ္ေက်ာ့ျပန္ထြန္းကားလာတဲ့ ဟိႏၵဴ၀ါဒဟာ ကုမာ ရိဠ ဘ႗ (ေအဒီ ၇၅၀) နဲ႔ သကၤရ (ေအဒီ ၈၀၀) တုိ႔ရဲ႕ အမည္ေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္ လုိ႔ စီ. အီးလီးယက္ က သုံးသပ္ျပထား ပါတယ္။
သေလာက၀ါရတၱိက က်မ္းမွာ ကုမာရိဠ ဟာ ေ၀ဒ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ ပူေဇာ္မူ အခမ္းနားေတြမွာ အထူးကၽြမ္းက်င္လိမၼာေၾကာင္း
ဗုဒၶ၀ါဒ သေဘာတရားေတြကုိ မွားယြင္းေဖာက္ျပန္တယ္ လုိ႔ ပုံေဆာင္သက္ေသျပခဲ့ေၾကာင္း ေရးသားထားတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ေတြ ဘာသာကုိးကြယ္မူေၾကာင့္ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရတဲ့ ကိစၥမွာ အေရးပါတဲ့ ေနရာက တာ၀န္ရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရတယ္။ ဥေဇၨနီျပည္ ဘုရင္ သုဓန၀န ဟာ သူ႔ရဲ႕ အႀကံေပးခ်က္ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မ်ားစြာကုိ သတ္ခဲ့တယ္ လုိ႔လည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ မာဓ၀ ရဲ႕ သံကရဒိဂ္၀ိဇယက်မ္းနဲ႔ အာနႏၵာ ဂိရိ ရဲ႕ သံကရ၀ိဇယ က်မ္းေတြမွာ သုဓန၀န ဘုရင္ဟာ ကုမာရိဠ ရဲ႕ လႈံေဆာ္တုိက္တြန္းမူေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားစြာကုိ ဘာသာတရား ကုိးကြယ္မူ အေၾကာင္းျပဳၿပီး သတ္ခဲ့တယ္ လုိ႔ ေတြ႕ရပါတယ္။ ရႊင္က်န္ရဲ႕ ခရီးသြားမွတ္တမ္းမွာေတာ့ ဥေဇၨနီျပည္မွာ ၀ါဒအယူေရးရာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အလြန္ကၽြမ္းက်င္ႏွံ႔စပ္ တဲ့ ျဗာဟၼဏတစ္ဦး အုပ္ခ်ဳပ္စုိးစံေနတယ္၊ သူဟာ ဗုဒၶ၀ါဒီ မဟုတ္ဘူး လုိ႔ ေရးသားထားတယ္။ မရ စၦက ဋီကာ က်မ္းမွာေတာ့ ဗုဒၶ၀ါဒီ ရဟန္းေတာ္ေတြကုိ ဥေဇၨနီဘုရင္ရဲ႕ေယာက္ဖေတာ္ကေႏွာက္ယွက္တုိ္က္ခုိက္ တယ္လုိ႔ ဆုိထားတယ္။ သံကရဒိဂ္၀ိဇယ က်မ္း၊ သံကရ ၀ိဇယက်မ္း၊ ရႊင္က်န္ရဲ႕ ခရီးသြားမွတ္တမ္းနဲ႔ မရ စၦက ဋီကာ အရ ဥေဇၨနီျပည္မွာ ဗုဒၶ၀ါဒီ ေတြ ဟာ ျဗာဟၼ ဏေတြရဲ႕ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ဆန္႔က်င့္မူကုိ ခံခဲ့ရတယ္ လုိ႔ ေဖာ္ျပေန ပါတယ္။ ေကရလျပည္ရဲ႕ သမုိင္းကုိ ေရးသားထားတဲ့ ေကရလ ဥတၸတၱိက်မ္းမွာလည္း ေကရလျပည္က ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားစြာ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရတာဟာ ကုမာရိဠရဲ႕ စနက္မကင္းေၾကာင္းေရး သားထားတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔လုိ႔ သကၠတစာေပပညာရွင္ ေဂါပိနာထ က၀ိရာဇက ကုနာရိဠ ဟာ ဗုဒၶ၀ါဒရဲ႕ ၾသဇာအရွိန္အ၀ါကုိ အိႏၵိယႏုိင္ငံမွာ က်ဆင္းေစခဲ့တဲ့ စြမ္းအားအထက္ဆုံး တုိက္ဖ်က္ေရးအင္အားစုေတြထဲက တစ္ဦးျဖစ္ခဲ့တယ္ လုိ႔ ဆုိထားပါတယ္။
သံကရာစာရ္ယ သုိ႔မဟုတ္ သကၤရ ဟာ အိႏၵိယႏုိင္ငံေတာင္ပိုင္းက ျဗာဟၼဏတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ေ၀ဒ နဲ႔ ေ၀ဒႏၱ၀ါဒ ထြန္းကားေတာက္ ပေအာင္ အႀကီးအက်ယ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ ျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ဗုဒၶ၀ါဒကုိ ဆန္႔က်င္ခဲ့သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ သ႐ေဂၤရီ ဟိႏၵၵဴ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကုိ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေဟာင္း တစ္ေက်ာင္းေနရာေပၚမွာ တည္ေဆာက္ခဲ့တယ္။ သူ႕အေၾကာင္း အတၳဳပၸတၱိေတြ မွာ သူ ဟာ ဗုဒၶ၀ါဒ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမူေတြေဆာင္ ရြက္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ၿပီးေတာ့ ဟိမ၀ႏၱာေဒသ ကေန အိႏၵိယ သမုဒၵရာ တစ္ေလွ်ာက္ထိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားစြာ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေရးပါတဲ့ေနရာက ပါ၀င္ခဲ့ေၾကာင္းေရး သားထားပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ ဗုဒၶ၀ါဒ ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမူေတြေၾကာင့္ ဗုဒၶ၀ါဒဟာ ကံဆုိးမုိးေမွာင္က်ခဲ့ရတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြဟာ သူ႔လက္ေအာက္မွာ ထိတ္လန္႔ တုန္လႈပ္ခဲ့ၾကရၿပီး ၊ ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းေတာ္ေတြဟာ ကစဥ္ကလ်ား ထြက္ေျပးခဲ့ရတယ္ လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕ သမုိင္းပညာရွင္ေတြ ဟာ သကၤရ ျဗာဟၼဏဟာ ဗုဒၶ၀ါဒကုိ ဘယ္တုန္းက မွ မဆန္႔က်င္ခဲ့ဘူး၊ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမူေတြ ဘယ္တုန္းကမွ မလုပ္ခဲ့ဘူး လုိ႔ ေျပာၾကပါတယ္။ အာစီ မိၾတကေတာ့ သကၤရရဲ႕ေရးသားမူေတြထဲမွာဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကုိထူးထူးျခားျခားအမုန္းထားတယ္ ဆုိတာ မေတြ႕ရဘူး လုိ႔ ဆုိထားပါတယ္။ သုိ႔ေပမဲ့ ျဗာဟၼဏသုတၱ သကၤရဘာသယ က်မ္းထဲမွာ သကၤရျဗာဟၼဏရဲ႕ ဗုဒၶ၀ါဒ ဆန္႔က်င္ေရး ၀ါဒကုိ ေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီက်မ္း ထဲမွာ ‘‘ဗုဒၶဟာ လူထုရဲ႕ ရန္သူျဖစ္တယ္၊ သူဟာအေၾကာင္းအက်ိဳးညီညြတ္မူမရွိတဲ့ ၊ နားလည္ရခက္ခဲတဲ့ တရားေတြ ကုိေဟာ ၾကားခဲ့တယ္’’ လုိ႔ ေရးသားပါရွိပါတယ္။

ဆုိခဲ့ၿပီးတဲ့ အေၾကာင္းရာေတြကုိ ခ်ဳပ္လုိက္ရင္ ကုမာရိဠ ဘ႗နဲ႔ သကၤရ ျဗာဟၼဏတုိ႔ရဲ႕ ျပင္းထန္တဲ့ ဗုဒၶ၀ါဒ ဆန္႔က်င္ေရး လႈံေဆာ္မူေတြေၾကာင့္ အိႏၵိယႏုိင္ငံက ေဒသေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဗုဒၶ၀ါဒ ကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့ရတယ္ လုိ႔ ေကာက္ခ်က္ဆြဲရမွာ ျဖစ္တယ္။ ေအဒီ (၁၂) ရာစု အေစာပုိင္းမွာ ပၪၥာလတုိင္းက ေဗာဍမာယုဋာ ကုိ မေရာက္လာခင္ ၀ါရမသီ၀ တစ္ဦးဟာ ေတာင္ ပုိင္းေဒသက ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္ တစ္ဆူကုိ ဖ်က္ဆီးခဲ့ေၾကာင္း ဂုဏ္ယူ၀ံ့ၾကြားစြာ ေျပာဆုိထားတာကို ေဗာဒန္ ေက်ာက္စာမွာ ေတြ႕ရတယ္။

စာလုက်ေက်ာက္စာမွာေတာ့ ၀ီရပု႐ုသ လုိ႔ေခၚတဲ့ ေျမပုိင္ရွင္ အႀကီးကဲ တစ္ဦးဟာ ဗုဒၶ၀ါဒကုိ ရန္လုိမုန္းထား ဆန္႔ က်င္ခဲ့ေၾကာင္း၊ သူေၾကာင့္ ဗုဒၶ၀ါဒဟာ အဲဒီ အရပ္မွာ မထြန္းကားခဲ့ေၾကာင္းနဲ႔ သူဟာ ပလႅင္ေပၚမွာ ရွီ၀ ရဲ႕ လိင္အဂၤါကုိ ကုိးကြယ္ခဲ့ေၾကာင္း ေရးသားထားတယ္။ ၀ဂၤါလ စစ္တပ္ဟာ ေသာမပုရမွာ ရွိတဲ့ နာမည္ေက်ာ္ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းကုိ မီး႐ူိ႕ ဖ်က္စီးခဲ့ေၾကာင္း၊ ဒီ ဖ်က္စီးမူေၾကာင့္ က႐ုဏာမိၾတာဘြဲ႕ေတာ္ရွိတဲ့ ရဟန္းတစ္ပါး ပ်ံလြန္ခဲ့ေၾကာင္း မွတ္တမ္းတစ္ခု မွာ ေဖာ္ျပထား တယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ လုိ႔ ျဗာဟၼဏေတြရဲ႕ ဗုဒၶ၀ါဒအေပၚ ရန္လုိမုန္းထားမူေတြဟာ အိႏၵိယႏုိင္ ငံမွာ ဗုဒၶ၀ါဒ ကြယ္ေပ်ာက္ျခင္းရဲ႕ အဓိကအေၾကာင္းရင္းေတြ အနက္က တစ္ခု ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေကာက္ခ်က္ဆြဲ
တာျဖစ္တယ္။ အဲဒီေနာက္ ပုိင္း ျဗာဟၼဏ၀ါဒဟာ ဥဒၶေယာတကရ၊ ကုမာရိဠ၊ သကၤရ၊ ဥဒယန၊ ၀ါစသပတိ မိသရ တုိ႔ရဲ႕ ပံ့ပုိးေထာက္ပံ့မူ၊ ခ်ီးေျမႇာက္အားေပးမူ နဲ႔ အိႏၵိယႏုိင္ငံရဲ႕ ေဒသမ်ားစြာမွာ ထြန္းကားျပန္႔ပြားခဲ့ပါတယ္။

အိႏၵိယႏုိင္ငံ ဗုဒၶ၀ါဒ ကြယ္ေပ်ာက္ျခင္း ... ၅
=============================
အုပ္ခ်ဳပ္သူ ဘုရင္ေတြရဲ႕ ႏွိပ္စက္ပိတ္ပင္ျခင္း ကလည္း အိႏၵိယႏုိင္ငံမွာ ဗုဒၶ၀ါဒေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့တယ္။ သမုိင္းဆရာ အခ်ဳိ႕ကေတာ့ အထူးသျဖင့္ ျဗာဟၼဏ၀ါဒီ ဘုရင္ေတြရဲ႕ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ အေပၚႏွိပ္စက္ ပိတ္ပင္ျခင္း ဟာ အိိႏၵိယ မွာ ဗုဒၶ၀ါဒ က်ဆုံးေစခဲ့တဲ့ အဓိကက်ဆုံး အေၾကာင္းရင္းတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့တယ္ လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ျဗာဟၼဏဘုရင္ ပုသွ်မိၾတ သုဂၤ (ဘီစီ ၁၈၇ - ၁၅၁) ဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကုိ ရက္ရက္စက္စက္ ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့တယ္ လုိ႔ ဆုိပါ တယ္။ တိဘက္ သမုိင္းဆရာ တရာနာထ ကေတာ့ သူဟာ ဗုဒၶ၀ါဒကုိ ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့သူ ရက္စက္တဲ့ ျဗာဟၼဏ ဘုရင္တစ္ပါးျဖစ္တယ္ လုိ႔ ေရးသားခဲ့တယ္။ တ႐ုတ္နဲ႔ ဂ်ပန္ သမုိင္းအခ်ဳိ႕မွာ လည္း ပုသွ်မိၾတ အမည္ဟာ ဗုဒၶ၀ါဒကုိ ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့တဲ့ ဘုရင္ေတြရဲ႕ အမည္
စာရင္းမွာ ထိပ္ဆုံးက ပါ၀င္ေနေၾကာင္းေတြ႕ရတယ္။ ပုရာဏ္က်မ္းမွာ စစ္ေသနာပတိ စစ္သူႀကီး ပုသွ်မိၾတဟာ ေမာရိယ အင္ ပါယာ ရဲ႕ ေနာက္ဆုံးဘုရင္ ျဗဟျဒထ ကုိ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ၿပီး မာဂဓ ထီးနန္းကုိ သိမ္းပုိက္ခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ သုဂၤမင္းဆက္ကုိ စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး အဲဒီ မင္းဆက္ဟာ ႏွစ္ေပါင္း (၁၁၂) ၾကာ (ဘီစီ ၁၈၇ - ၇၅) ထီးနန္း စုိးစံခဲ့တယ္ လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ျဗဟျဒ ထ လုပ္ႀကံခံခဲ့ရျခင္းဟာ ႏွစ္ေပါင္း (၁၃ရ) ႏွစ္ၾကာစုိးစံခဲ့တဲ့ ေမာရိယာ အင္ပါယာကုိ အဆုံးသတ္သြားေစခဲ့တယ္။ ပုသွ်မိၾတ ရဲ႕ မ်ဳိး႐ုိး အဆက္ အႏြယ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပညာရွင္ေတြ အယူဆ အမ်ဳိးမ်ဳိးကြဲၾကေပမဲ့ သူဟာ သုဂၤ မင္းဆက္ကုိ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သူ ပထမဆုံး ဘုရင္ ျဖစ္တယ္ ဆုိတာကုိေတာ့ အားလုံး လက္ခံထားၾကတယ္။ ဒိဗ်ာ၀ဒါနက်မ္း နဲ႔ တာရာနာထ ရဲ႕ ေရးသားမူအရ ပုသွ် မိၾတ ဘုရင္ဟာ ဗုဒၶ၀ါဒကုိ အျပင္းအထန္ ရန္လုိမုန္းတီးသူ ျဖစ္ေၾကာင္းသိၾကရတယ္။ သူဟာ ေစတီေတြကုိ ၿဖိဳဖ်က္ခဲ့တယ္။ မဇၥ်ိမ ေဒသ ကေန ပန္ဂ်ပ္ျပည္နယ္က ဇာလႏၶရာ ထိ ေဒသတစ္ေလွ်ာက္လုံးက ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေပါင္းမ်ား စြာကုိ မီးတုိက္ ခဲ့ၿပီး က်မ္းတတ္ ရဟန္းေတြကုိလည္း သတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္ လုိ႔ ဒိဗ်ာ၀ဒါန မွာ ေရးသားထားတယ္။ သူဟာ ပါဋလိပုတ္ က နာမည္ေက်ာ္ ကုကၠဳဋာရာမ ေက်ာင္းတုိက္ႀကီးကုိေတာင္ ဖ်က္စီးဖုိ႔ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္ လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ သုိ႔ေပမဲ့ ေက်ာင္းတုိက္ႀကီးကုိ အႏၱာရာယ္ မျပဳႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရတယ္။ ပညာရွင္အခ်ဳိ႕ကေတာ့ ပုသွ်မိၾတဘုရင္ဟာ တစ္ဖက္က ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြကုိ ဖ်က္စီးျခင္းနဲ႔ အျခားတစ္ဖက္က သူနဲ႔ ေခတ္ၿပိဳင္ ျဗာဟၼ ဏ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ ျဗာဟၼဏ၀ါဒ ယဇ္ပူေဇာ္ျခင္း ဓေလ့ အခမ္းအနားေတြကုိ ျပန္လည္ထြန္းေစျခင္းျဖင့္ သူ႕ဟာ ျဗာဟၼဏ ၀ါဒ ျပန္လည္ထြန္းကားေရးအတြက္ ဦးေဆာင္ ဘုရင္ျဖစ္ေၾကာင္း ျပသခဲ့တယ္ လုိ႔ဆုိပါတယ္။ ၀ါျဒဘ နဲ႔ ယ၀နတုိင္း စစ္ပြဲေတြ အၿပီးမွာ ျမင္းႏွစ္ေကာင္ ယဇ္ ပူေဇာ္ ပြဲ ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းဟာ ပုသွ်မိၾတရဲ႕ ျဗာဟၼ၀ါဒအေပၚ နက္နက္႐ႈိင္း႐ႈိင္း သက္၀င္ျခင္းကုိ ေဖာ္ျပေနပါတယ္။

ရႊင္က်န္ဟာ ၀ိၾကမဒိတ်ာ လုိ႔ ထင္ရွားတဲ့ ဘုရင္တစ္ပါးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူ႕မွတ္တမ္းမွာ ေရးသားထားခဲ့တယ္။ အဲဒီ ဘုရင္ဟာ ၀ါသုဗႏၶဳရဲ႕ ဆရာ
ဗုဒၶ ဒ ႆ န ပညာရွင္ မေနာရထ မေထရ္ ကုိ ဖိအားေပး ေႏွာက္ယွက္ခဲ့တယ္ လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အဲဒီ ဘုရင္ ဟာ မေနာရထ မေထရ္နဲ႔ တိတၳိဆရာ အေယာက္ (၁၀၀) တုိ႔ကုိ အယူ၀ါဒေရးရာ စကားစစ္ထုိးဖုိ႔ အစည္းေ၀းႀကီးတစ္ခု က်င္းပ ေပးခဲ့ၿပီး အကယ္၍ မေနာရထ ဟာ ဒီစကားစစ္ထုိးပြဲမွာ ႐ႈံးနိမ့္ခဲ့ရင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ ေသဒဏ္ခံရမယ္ လုိ႔ အမိန္႔ ထုတ္ျပန္ ခဲ့ေၾကာင္း ေရးသားထားတယ္။ မေနာရထ မေထရ္ ဟာ ၿပိဳင္ဘက္ တိတၳိေခါင္းေဆာင္ (၉၉) ေယာက္ကုိ အႏုိင္ယူခဲ့ တယ္။

ဒါေပမဲ့ ေနာက္ဆုံး တတၳိ ေခါင္းေဆာင္နဲ႔ ဆက္လက္ၿပီး အယူ၀ါဒေရးရာ ၿပိဳင္ဆုိင္ေဆြးေႏြးတဲ့အခါ ဘုရင္နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္ မဟုတ္သူ ျပည္သူေတြဟာ ေအာ္ဟစ္ ကန္႔ကြက္ၾကတယ္ လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီ ျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ မေနာရထ မေထရ္ ဟာ စိတ္ မေကာင္းျဖစ္ခဲ့ၿပီး ‘‘ပရိသတ္ ဟာ တရားမွ်တမူ မရွိဘူး’’ လုိ႔ သူ႕တပည့္ ၀ါသုဗႏၶဳထံ စာေရးသား ေျပာဆုိခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပ ထားတယ္။ ဒီ ဘုရင္ဟာ ေနာက္ပုိင္းမွာ စစ္႐ႈံးခဲ့ၿပီး ပညာရွိေတြကုိ ပူေဇာ္ အသိမွတ္ျပဳတဲ့ ဘုရင္တစ္ပါးက ဆက္ခံ အုပ္စုိးခဲ့တယ္ လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အဲဒီ ဘုရင္ လက္ထက္မွာ ၀ါသုဗႏၶဳ ဟာ တိတၳိဆရာေတြ အားလုံးကုိ အယူ၀ါဒ ေရးရာ စကားၿပိဳင္ဆုိင္ၿပီး အႏုိင္ ယူခဲ့ေၾကာင္း ဆက္လက္ေရးသားထားတယ္။ ပညာရွင္ေတြကေတာ့ ၀ိၾကမာဒိတ်ာ မင္းဟာ ၾကမာဒိတ်ာဘြဲ႕ နဲ႔ ၀ိၾကမာဒိတ်ာ ဘြဲ႕အမည္ေတြနဲ႔ ထင္ရွားတဲ့ သၠ ႏၱဂုပတ ဘုရင္ျဖစ္တယ္ လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ဗုဒၶ၀ါဒကုိ ရန္လုိႏွိပ္ကြပ္ခဲ့တဲ့ ေနာက္ ဘုရင္တစ္ပါးကေတာ့ အာဏာရွင္ တု႐ုရွကလုိ႔ အမည္တြင္တဲ့ မိဟိရကုလ (မိဟိရဂုလ)ဘုရင္ျဖစ္တယ္။
သမုိင္းဆရာ တာရာနာထနဲ႔ ဘူစတန္တုိ႔ရဲ႕ ေရးသားမူအရ သူဟာ ကသီၼိရ တုိင္းကုိ သိမ္းပုိက္အုပ္စုိးခဲ့တဲ့ တု႐ုရွက ဘုရင္ျဖစ္ တယ္။ ကသၼီရတုိင္းရဲ႕ နာမည္ေက်ာ္သမုိင္းဆရာ နဲ႔ ရာဇတရ ဂၤ ိဏီ က်မ္းဆရာျဖစ္တဲ့ ကာဠႇဟန က ဒီဘုရင္ဟာ ဗုဒၶ၀ါဒကုိ ရန္လုိ ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့တဲ့ ဘုရင္တစ္ပါးျဖစ္ၿပီး သူ႕ရဲ႕ ရက္စက္မူေတြေၾကာင့္ သူဟာ ယမမင္းနဲ႔ ဥပမာေပးရမွာ ျဖစ္တယ္ လုိ႔ ဆုိပါ တယ္။ ၿပီးေတာ့ သူ႕ရဲ႕ရက္စက္မူေတြနဲ႔ မေကာင္းမူေတြကုိ အေသးစိတ္ မွတ္တမ္းတင္ရရင္ မွတ္တမ္းတင္သူပါ မေကာင္းမူေတြ နဲ႔ ၿငိစြန္းသြားႏုိင္တယ္ လုိ႔ေတာင္ ေရးသားခဲ့တယ္။ မဟိရကုလ ဘုရင္ဟာ ဟိႏၵဴ၀ါဒ ထြန္းကားျပန္႔ပြားဖုိ႔ အတြက္ အေရးပါတဲ့ ေဆာက္ရြက္မူေတြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္းလည္း အဲဒီ မွတ္တမ္းကတစ္ဆင့္ သိၾကရတယ္။ သူဟာ ရွီ၀ နတ္ဘုရားကုိ ကုိး ကြယ္သူျဖစ္ၿပီး ရွရီနဂရ မွာ ရွီ၀နတ္ဘုရားေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္း ေဆာက္လုပ္ကုိးကြယ္ခဲ့တယ္။

သူဟာ ဗုဒၶ၀ါဒီေတြကုိ ႏွိပ္ ကြပ္ခဲ့ၿပီး ရက္ရက္စက္စက္ ဆက္ဆံျပဳမူခဲ့တယ္။ သူ႔ရဲ႕ ဦးေဆာင္လႈံေဆာ္မူေၾကာင့္ ပန္ဂ်ပ္ျပည္နယ္နဲ႔ ကသၼီရ မွာ ရွိခဲ့တဲ့ ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္မ်ားစြာ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရ႐ုံမွ် မကဘူး၊ ဂူေက်ာင္းဘုရားေစတီမ်ားစြာနဲ႔ ဗုဒၶသာသနိက အေဆာက္အဦးမ်ားစြာလည္း ဖ်က္စီးခံခဲ့ရတယ္။ သူဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကုိ အက်င့္ပ်က္ၿပီး အာဏာဖီဆန္သူေတြလုိ႔ ယူဆခဲ့တယ္။ ဗုဒၶဘာသာ ဂူေက်ာင္း ဘုရား၊ ေစတီေပါင္း (၁၆၀၀) ကုိ ဖ်က္စီးခဲ့တယ္ လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အေရအတြက္ေပါင္း ေကာဋိ ကုိးရာ ကုိလည္း သတ္ခဲ့တယ္ လုိ႔ ဆုိထားတယ္။ သမုိင္းဆရာ အာ.စီ မိၾတ ကေတာ့ ကသၼီရတုိင္းမွာ ဗုဒၶ၀ါဒ ဟာ မိဟိရ ကုလ ဘုရင္ လက္ထက္ေလာက္က စနစ္တက်ႏွိပ္ကြပ္ဖ်က္စီးခံခဲ့ရတာ နဲ႔ ဟရရွ မင္းဆက္နဲ႔ ကလသ မင္းဆက္ေတြ အတြင္း မၾကာခဏ ႏွိပ္ကြပ္ခံခဲ့ရတာေတြ ေပါင္းမိၿပီး အထူး ကံဆုိးခဲ့တယ္ လုိ႔ ေျပာရမွာျဖစ္ေၾကာင္း ေရးသားထားတယ္။

ၾကာ ပြင့္မ်က္ႏွာေတာ္ သုတၱံမွာေတာ့ မိဟိရကုလ ဘုရင္ရဲ႕ ဗုဒၶ၀ါဒ အေပၚ ဖိႏွိပ္ရန္လုိမူ ကုိ ေဖာ္ျပထားတယ္။ သူဟာ ကိပန္ မွာရွိတဲ့ ဗုဒၶ၀ါဒီေတြကုိ သတ္ေစခဲ့သလုိ သူ႕ရဲ႕ လႈံေဆာ္မူေၾကာင့္ ဗုဒၶျမတ္စြာရဲ႕ သပိတ္ေတာ္လည္း ကြဲခဲ့ရတယ္ လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ တ႐ုတ္ မွတ္တမ္းက်မ္းတစ္က်မ္းမွာေတာ့ သူဟာ ကိပန္ က ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားစြာကုိ ၿဖိဳဖ်က္ေစခဲ့ၿပီး သံဃာေတြကုိ သတ္ေစခဲ့တယ္။ ၂၃ ပါးေျမာက္ နာယက မေထရ္ျမတ္ျဖစ္တဲ့ သိ ံဟ မေထရ္ ဟာ ဒီ ဘုရင္ရဲ႕ အမိန္နဲ႔ ေသဒဏ္က်ခံခဲ့ရတယ္ လုိ႔ ဆုိ္ပါတယ္။
ေကာသမၺီက ေဃာသိတာရာမ ေက်ာင္းေတာ္ အၾကြင္းက်န္ အပ်က္စီးေတြထဲကေန ေနာက္ထပ္ ဟန္း လူမ်ဳိး ဘုရင္တစ္ပါး ျဖစ္တဲ့ ေတာရမာဏရဲ႕ အမိန္႔ တံဆိပ္တုံးတစ္ခုကုိ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့တယ္။ ဒီ အခ်က္က ေတာရမာဏ ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ ဟန္းလူမ်ဳိး ေတြဟာ ဒီ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးကုိ ဖ်က္စီးခဲ့တယ္ လုိ႔ ညႊန္းဆုိေနတယ္။ ဂ်ဳိးဇက္ အက္ဒင္ ရဲ႕ မွတ္တမ္း အရ (၆) ရာစုႏွစ္ အစ မွာ တ႐ုတ္ျပည္ထဲကုိ ၀င္ေရာက္လာတဲ့ အိႏၵိယႏုိင္ငံသား အေရတြက္ဟာ (၃၀၀၀) ေလာက္ရွိမယ္ လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ သူတုိ႔ဟာ ျဗာဟၼဏ ဘုရင္ရဲ႕ ႏွိပ္စက္မူ ဒဏ္ကုိ မခံႏုိင္လုိ႔ ထြက္ေျပးလာခဲ့တဲ့ဗုဒၶ၀ါဒီေတြျဖစ္ေၾကာင္း ေရးထားတယ္။ အဲဒီ ျဗာဟၼဏဘုရင္
ဆုိတာ ဟန္းလူမ်ဳိး ဘုရင္ေတြ ျဖစ္ႏုိင္စရာ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။

ေနာက္ထပ္ ဗုဒၶ၀ါဒကို ရန္လုိ ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့တဲ့ ဘုရင္ကေတာ့ ေဂါဒျပည္ ဘုရင္ သသကၤ ျဖစ္တယ္။ ဂ်ဳိ ရွီ ရဲ႕ မွတ္ခ်က္အရ ေရွး ေခတ္ အိႏၵိယသမုိင္းက ဗုဒၶ၀ါဒကုိ ဆန္႔က်င္ခဲ့တဲ့ ျဗာဟၼဏ ဘုရင္ေတြထဲမွာ ပုသွ်မိၾတ သုဂၤ မင္း ၿပီးရင္ သသကၤ မင္းဟာ အထင္ရွားဆုံး ဥပမာျပဳစရာ မင္းျဖစ္တယ္ လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီ ဘုရင္ ဟာ ပါဋိလိပုတ္မွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ အျမတ္တႏုိ္းပူ ေဇာ္ခဲ့တဲ့ ဗုဒၶေျခရာေတာ္ ေတြပါတဲ့ ေက်ာက္တုံးေတာ္ကုိ ဂဂၤါျမစ္ထဲ ပစ္ခ်ေစခဲ့တယ္။ သူဟာ ဗုဒၶဂါယာမွာ ရွိတဲ့ မဟာေဗာဓိ ေညာင္ပင္ႀကီးကုိ အျမစ္ကေန တူးၿဖိဳေစခဲ့ ႐ုံမွ် မက ၾကြင္းက်န္ေနတဲ့ အပင္ေနရာကိုလည္း မီးတုိက္ေစခဲ့တယ္ လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ မဟာေဗာဓိပင္ရဲ႕ အေရွ႕ဘက္မွာ ထားရွိပူေဇာ္ထားတဲ့ ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္ကုိ ဖယ္ရွားေစခဲ့ၿပီး ရွီ၀ နတ္ဘုရား ႐ုပ္တုကုိ ထားရွိ ပူေဇာ္ခဲ့တယ္။ မၪၨဴ သီရိ မူလကႅပ က်မ္းမွာ ေရးသားမွတ္တမ္းတင္ထားတဲ့ သသကၤမင္းရဲ႕ ဗုဒၶ၀ါဒ အေပၚရန္လုိ ႏွိပ္ကြပ္မူ ေတြ ဟာ ရႊင္က်န္ရဲ႕ မွတ္တမ္း ထဲက အတုိင္းပါဘဲ။
ရႊင္က်န္ရဲ႕ ဘ၀ခရီး မွတ္တမ္းထဲမွာ ဟရရွ ဘုရင္လက္ထက္အတြင္း ကေနာဂ်္က ျဗာဟၼဏေတြရဲ႕ ဗုဒၶ၀ါဒအေပၚ ရန္လုိမူကုိ လည္း ေတြ႕ရတယ္။ ကေနာဂ်္ က ပညာတတ္ ျဗာဟၼဏေတြဟာ ဟရရွဘုရင္က ဗုဒၶဘာသာကုိ အထူးေထာက္ပံ့ ခ်ီးေျမႇာက္ခဲ့မူ အေပၚ မနာလုိ ျဖစ္ၿပီး တ႐ုတ္ ဗုဒၶဘာသာ ဘုရားဖူးေတြ နားခုိဖုိ႔ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ တည္းခုိဇရပ္ကုိ ဖ်က္စီးပစ္ခဲ့ၿပီး ဘုရင္ ႀကီး ရဲ႕အသက္ကုိ ေတာင္ လုပ္ႀကံဖုိ႔ႀကိဳးစားခဲ့တယ္ လုိ႔ ဆုိထားပါတယ္။

အိႏၵိယႏုိင္ငံ ဗုဒၶ၀ါဒ ကြယ္ေပ်ာက္ျခင္း ... ၆
==============================

ေအဒီ (၇) ရာစု ပါရွား က်ဆုံးသြားတဲ့အခါ အာရပ္ ေအာင္ႏုိ္င္သူေတြဟာ ပါရွန္ အင္ပါယာရဲ႕ ေျမာက္ဘက္ပုိင္းမွာ လွည့္လည္ ေနထုိင္ၾကတဲ့ တူရကီ လူမ်ဳိးစုေတြနဲ႔ ေပါင္းစည္းသြားခဲ့ၾကတယ္။ သူတုိ႔ဟာ ဘုံရန္သူကုိ တုိက္ခုိက္ရာမွာ အထူးသျဖင့္ေအာင္ ႏုိင္ခဲ့တဲ့ အာရပ္ေတြရဲ႕ အယူ၀ါဒကုိ လြယ္လင့္တကူ လက္ခံခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္က အယူ၀ါဒ မ်ားစြာထြန္းကားေနေပမဲ့ ဗုဒၶ၀ါဒီ အမ်ားစု ေနထုိင္တဲ့ အာရွအလယ္ပုိင္း ကုိလည္း အာရပ္ေတြ ေအာင္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး အစ္စလာမ္ဘာသာ သြတ္သြင္းခဲ့တယ္။ အီရန္ ႏုိင္ငံအတြင္းမွာေတာ့ အဲဒီ ေခတ္ကာလ က အေနာက္ဘက္ အက်ဆုံး တုိင္းျပည္ျဖစ္တဲ့ အိႏၵိယ ဂ် ဂုဍ မင္းဆက္ အုပ္စုိးရာ ေဒသ ထိေရာက္လာခဲ့ၿပီး ေအဒီ ၆၅၀ မွာ တန္ျပန္ ခုခံမူနဲ႔ ႀကဳံခဲ့ရတယ္။ (အဲဒီ မင္းဆက္ဟာ ယာဒ၀ မင္းဆက္ က ဂဂ်နီ ကုိ ဗဟုိျပဳၿပီး တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ ဒီေန႔ေခတ္ ကန္ဒဟာ ေဒသျဖစ္တယ္)။ ေအဒီ (၈) ရာစု အေစာပုိင္းမွာ အာရပ္ေတြ ဟာ သိႏၶဳႏုိင္ငံကုိ ကုန္းကေနေရာ၊ ပင္လယ္ကေနပါ တုိက္ခုိက္ခဲ့ၿပီး တျဖည္းျဖည္း သိမ္းပုိက္ႏုိင္ခဲ့တယ္။ ေအဒီ (၈) ရာစု ေႏွာင္းပုိင္းေရာက္တဲ့အခါ သိႏၶဳ ေဒသ ကုိ ေျခကုပ္ယူၿပီး တကၠသုိလ္နဲ႔ တကြ ၀လဘိ ေဒသ ကုိ ဖ်က္စီးႏုိင္ခဲ့တယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း အိႏၵိယ ‘‘ရာဇပုတ္’’ မင္းေတြ အထူးသျဖင့္ ပရတိဟာရ က မင္းေတြရဲ႕ တန္ျပန္ခုခံမူေၾကာင့္ အာရပ္ေတြဟာ သိႏၶဳ ေဒသ ကုိ တဖန္ ဆုတ္ခြာခဲ့ရျပန္တယ္။ အဲဒီ ေခတ္ကာလမွာ အေနာက္ဘက္ တုိင္းႏုိင္ငံက ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားစြာဟာ ပါလ အင္ပါယာ ကုိ စစ္ေဘးေရွာင္ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရတယ္။ တူရကီ ေတြဟာ အာရွမွာ အင္အားအေကာင္းဆုံး အစ္လာမ္ဘုရင္ ေတြျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ သူတုိ႔ဟာ အိႏၵိယႏုိင္ငံရဲ႕ရတနာေျမ၀င္ေပါက္ကုိ ပိတ္ဆုိ႔ေနတဲ့ ဂ်ဂုဋ မင္းဆက္ ကုိ အႀကိမ္ႀကိမ္တုိက္ခုိက္ ခဲ့ၿပီး ေအဒီ (၉) ရာစု အကုန္ေလာက္မွာ အၿပီးတုိင္ သိမ္းပုိက္ႏုိင္ခဲ့တယ္။ ယာဒ၀ အဆက္ႏြယ္ေတြကေတာ့ ရာဂ်သန္ကုိဆုတ္ ခြာခဲ့ၿပီး ဂ်ဳိင္ဆလမီယား မွာ အေျချပဳေနခဲ့တယ္။ ေရွးေဟာင္း ယာဒ၀မင္းဆက္ရဲ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဂဂ်နီဟာ ဂႏၶာရတုိင္းကုိတုိက္ဖုိ႔ အတြက္ တူရကီေတြရဲ႕ ေျခကုပ္ေနရာျဖစ္ခဲ့တယ္။ ကာပိရွနဲ႔ ကုဘ (ကာဗူးလ္) အပါအ၀င္ ဂႏၶာရတုိင္းဟာ အရင္က ကူရွန္ မင္းဆက္ရဲ႕ အဆက္အႏြယ္ျဖစ္ပုံရတဲ့ ဆာဟိ သုိ႔မဟုတ္ ခတၱိယမင္းဆက္ေတြ အုပ္စုိးခဲ့တာျဖစ္တယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေအဒီ (၉) ရာစု အလယ္ပုိင္းေရာက္တဲ့အခါ ျဗာဟၼဏမင္းဆက္ ျဖစ္တဲ့ ဆာဟိ မင္းဆက္က လုပ္ႀကံသိမ္းပုိက္ၿပီး က်ယ္ျပန္႔တဲ့ အင္ပါယာ တစ္ခုထူေထာင္ခဲ့ႏုိင္ခဲ့လုိ႔ တူရကီတပ္ေတြကုိ ေနာက္ထပ္ တစ္ရာစုေလာက္ တန္ျပန္ခုခံထားႏုိင္ခဲ့တယ္။ အဲဒီ ေနာက္ ဂဂ်နီ (ဂန္ဇနီ) မွာ တူရကီမင္းဆက္တစ္ဆက္ (ယမီနီမင္းဆက္) တက္လာၿပီး ဂႏၶာရတုိင္းကုိ အျပင္းထန္ဆုံး စစ္ဆင္ ခဲ့တယ္။ အဲဒီ စစ္ပြဲဟာ အိႏၵိယႏုိင္ငံအတြက္ ရွည္ၾကာလြန္းတဲ့ စစ္ပြဲတစ္ပြဲျဖစ္ခဲ့ၿပီး မႀကဳံဘူးေလာက္ေအာင္ ရက္စက္ျပင္းထန္ ခဲ့တယ္။ ေခတ္ၿပိဳင္သမုိင္း မွတ္တမ္းဆရာေတြက ‘‘တူရကီစစ္ပြဲေတြ’’ ဟာ အိႏၵိယမွာ ဘုရင္အခ်င္းခ်င္း အင္အားၿပိဳင္ဆုိင္တုိက္ ခုိက္တဲ့ စစ္ပြဲေတြနဲ႔ အမ်ားႀကီးကြာျခားၿပီး စစ္ပြဲ ပုံစံသစ္ျဖစ္တယ္လုိ႔ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ၾကရတယ္။ အိႏၵိယႏုိင္ငံဟာ ယဥ္ေက်းမူႀကီး တစ္ခုလုံး လုံး၀ ၿပိဳလဲမသြားေအာင္ ခုခံတုိက္ခိုက္ခဲ့ရတယ္။ ေအဒီ (၁၀) ရာစုအကုန္နဲ႔ (၁၁) ရာစုအစ အတြင္း မွာ တုိက္ ပြဲ အႀကိမ္ႀကိမ္ ဆင္ႏႊဲၿပီး ဆာဟိစ္ တပ္ေတြဟာ ကာပိရွနဲ႔ ဂႏၶာရေတာင္ၾကားေရာက္ေအာင္ တုိက္ထုတ္ခံခဲ့ရတယ္။
ေအဒီ ၁၀၂၀ ကုိ ေရာက္တဲ့အခါ ဆာဟိစ္မင္းဆက္ ဟာ နယ္ေျမအားလုံး ဆုံး႐ူံးခဲ့ရၿပီး သူတုိ႔ရဲ႕ လက္က်န္တပ္ေတြကေတာ့ကက္ ရွ္မီးယား သုိ႔မဟုတ္ မာလ၀ ေဒသက ပရမာရ ရာဇပုတ္ တုိင္းျပည္မွာ ခုိလႈံခဲ့ရတယ္။ အဲဒီေနာက္ တူရကီ ေခါင္းေဆာင္ ဆူလ္တန္ မုိဟာ မဒ္ ဟာ ပရတိဟာရ ျပည္ကုိ တုိက္ခုိက္ခဲ့ျပန္တယ္။ သူ႔ အတြက္ ကံေကာင္းတာက အဲဒီ အခ်ိန္က ပရတိဟာရ မွာ အင္ပါယာ ၿပိဳကြဲေနၿပီး ေျမရွင္ေတြ တကြဲတျပား ႀကီးစုိးေနတာျဖစ္တယ္။ အဲဒီ ေနာက္ ဆက္ၿပီး က်ယ္ျပန္႔ တဲ့ ေဒသတစ္ေလွ်ာက္ ဆက္လက္ တုိက္ခုိက္သိမ္းပိုက္ခဲ့ျပန္တယ္။ သိမ္းပုိက္ရာေဒသ တစ္ေလွ်ာက္မွာ လုယက္ဖ်က္ဆီးမူေတြအႀကီးက်ယ္လုပ္ခဲ့ သလုိ၊ ေက်းကၽြန္ေပါင္းမ်ားစြာကုိလည္း ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္ခဲ့တယ္။ ရတနာ ပစၥည္းေပါင္းမ်ားစြာစုေနတဲ့ ဘုရားေက်ာင္းေပါင္း ေထာင္ခ်ီကုိလည္း ၿဖိဳခ်ဖ်က္စီးခဲ့တယ္။ မထုရာ ၿမိဳ႕လည္း လုယက္ဖ်က္ဆီး ခံခဲ့ရတယ္။ ပရတိဟာရ တပ္မႀကီးတစ္ခုလုံးက် သြားတဲ့အခါ ၿမိဳ႕ေတာ္ ကာညကုဗ္ဂ်္ လည္းဘဲ ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရပါတယ္။ ဘုရားေက်ာင္းေပါင္း (၁၀၀၀၀) ေလာက္ဟာ လက္မူပစၥည္းေတြနဲ႔ အတူ ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရၿပီး အဲဒီေက်ာင္းတုိက္ေတြမွာ မေျပးဘဲ က်န္ရစ္သူေတြ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရတယ္ လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး စျႏၵာတရိယ ဘုရင္ ၀ိဓ်ဓရ ဟာ တူရကီတပ္ေတြကုိ တားဆီးနုိင္ခဲ့တယ္။ သ႔ုိေသာ္လည္း မုိဟာမက္ဒ္ရဲ႕ တပ္ေတြဟာ ပန္ဂ်ပ္ျပည္နယ္ အပါ၀င္ သိႏၶဳနယ္တစ္ခုလုံးကုိ သိမ္းပုိက္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး သူ႕ရဲ႕ အင္ပါယာအတြင္း သြတ္သြင္းႏုိင္ခဲ့လုိ႔ အိႏၵိယမွာ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ တူရကီအင္ပါယာတစ္ခု တည္ေထာင္ႏုိင္ခဲ့တယ္။ ဒီလုိ တူရကီတပ္ေတြနဲ႔ အိႏၵိယက ေဒသခံ တုိင္းျပည္ ငယ္ အသီးသီးက တပ္ေတြရဲ႕ ဆက္တုိက္ စစ္ပြဲေတြၿပီးတဲ့အခါ ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ေပါင္း (၁၅၀) ေလာက္ၾကာတဲ့အထိ ထူးျခားတဲ့ ေျပာင္းလဲမူေတြ ကို မေတြ႕ခဲ့ၾကရဘူး။
အဲဒီ ေခတ္တစ္ေလွ်ာက္ ထူးျခားခ်က္တစ္ခုကဘာလဲဆုိေတာ့ အိႏၵိယႏုိင္ငံအတြင္းမွာ တုိင္းျပည္ငယ္မ်ားစြာ တကြဲတျပားရွိေနခဲ့ တာျဖစ္ၿပီး ဘယ္တုိင္းျပည္ကမွ အင္ပါယာတစ္ခုျဖစ္ေအာင္ မစုစည္းႏုိင္ခဲ့တဲ့အခ်က္ျဖစ္တယ္။
ေအဒီ ၁၁၇၃ မွာ အာရွအလယ္ပုိင္းက တူရကီဘုရင္ မုိဟာမဒ္ဟာ ယာမီနီမင္းဆက္ကုိ ျဖဳတ္ခ်ခဲ့တယ္။ ေအဒီ ၁၁၇၈ မွာသူဟာ ဂူဂ်ာရတ္ျပည္ကုိ တုိက္ခုိက္ခဲ့ေပမဲ့ မေအာင္ျမင္ဘဲ တပ္မ်ားစြာ ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရတယ္။ အဲဒီ ေခတ္မွာ တကြဲတျပားျဖစ္ေနတဲ့ အိႏၵိယ က တုိင္းျပည္ငယ္ေတြဟာ ခုေျပာခဲ့သလုိတုိင္းျပည္ငယ္ တစ္ခုက တူရကီတပ္ေတြကုိ တုိက္ခုိက္ေအာင္ႏုိင္ခဲ့တယ္ဆုိရင္ သူတုိ႔အတြက္ အဲဒီ တူရကီတပ္ေတြဟာ ၿခိမ္းေခ်ာက္ႏုိင္ခဲ့ပုံမရဘူး။ အင္အားႀကီးထြားလာတဲ့ ရာဇပုတ္ ျပည္ငယ္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ စာဟမာနျပည္ ဟာ ကာညကုဗ္ဂ်္ ကေန အင္ပါယာေထာင္ဖုိ႔ ႀကိဳစားလာတဲ့ ဂါဟဍ၀ါလျပည္ကုိ စစ္ေၾကျငာတုိက္ခုိက္ခဲ့တယ္။ တူရကီအင္ပါယာနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းတုိင္းျပည္ငယ္ေတြျဖစ္တဲ့ ဂူဂ်ာရတ္နဲ႔ စျႏၵာတေရယ ျပည္တုိ႔ကုိလည္း စစ္ေၾကျငာခဲ့တယ္။

No comments:

Post a Comment